Een chaotische wereld

pencil Ben Elton maakte melding van het bestaan van slobs: een persoonstype dat in het midden van de tube tandpasta knijpt, om vervolgens het dopje eraf te laten.
Door een onverklaarbare reden bestaan veel paartjes uit een zo´n slob en een normaal type. Volgens meneer Elton worden een groot aantal echtscheidingen veroorzaakt door het feit dat ´sloppyness´ een genetische oorzaak heeft. Een Slob laat zich niet opvoeden tot een normaal specimen.

Een groter verschil in menstypen, dan de manier waarop hij of zij in de tandpasta tube knijpt, is of iemand bepaald of chaotisch is. Het verschil tussen deze twee typen is zo groot dat een relatie tussen deze soorten niet mogelijk is.

De bepaalde persoon denkt dat er een wederkerige relatie bestaat tussen alle oorzaken en gebeurtenissen. Hij denkt dat daardoor alles voorbestemd is door een hogere entiteit, en is daardoor niet verantwoordelijk voor zijn eigen daden. In het algemeen zijn deze personen erg gelovig.
De chaotische persoon gelooft in vrije wil, en dat alles in meer of mindere mate wordt bepaald door het toeval.

De meeste mensen denken dat sommige dingen voorbestemd zijn, terwijl andere dingen toevallig gebeuren. Deze twee benaderingen zijn echter zo fundamenteel verschillend, dat ze elkaar uitsluiten.
Dit kan aangetoond worden met de volgende argumentatie:

Noemen we de oorzaak van een gebeurtenis de ouder van de gebeurtenis, dan zou het kunnen zijn dat er een wederkerig verband bestaat tussen de gebeurtenis en zijn ouder. Als we echter de gebeurtenis terug volgen van ouder naar ouder, dan zul je altijd ergens een toevals factor vinden. Daardoor moet alles of altijd voorbestemd zijn of alles moet toevallig zijn.

Om beide uitgangspunten te illustreren gebruik ik altijd het potlood, dat op zijn punt staat.
Volgens de chaoot zal het potlood in een willekeurig richting omvallen, terwijl de bepaalde persoon zal beweren dat de richting waarin het potlood zal omvallen wordt bepaald door de plaats waar het potlood het eerst zal worden geraakt door een luchtmolecuul.
Als ik dit experiment herhaal in het luchtledige, zal de chaoot er nog steeds vanuit gaan dat het potlood zal omvallen, terwijl de gedetermineerde denk dat het potlood op zijn punt blijft staan (waarschijnlijk vast gehouden door de hogere entiteit).

JMM, mei 1998
Terug naar de homepage